Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗ Олег Николаев Министрсен Кабинечӗн пайташӗсемпе пӗрле ку хутӗнче, Правительство кунне харӑсах икӗ муниципаллӑ округра йӗркелесе ирттернӗ.  Канашлӑвка пухӑннисем пӗрлехи ӗҫсен кӑтартӑвӗсене тарӑн тишкернӗ, пуласлӑхри  аталану ҫул-йӗрӗсем пирки тӗплӗн  чарӑнса тӑнӑ, Чӑваш Республикин социаллӑ пурнӑҫпа экономика аталанӑвӗн 2030 ҫулчченхи комплекслӑ программине пурнӑҫламалли пӗрлехи ӗҫсен планӗсене сӳтсе явнӑ.  

 «2020-мӗш ҫулта комплекслӑ программӑна 2021-2025 ҫулсенче йышӑннӑ чухне хамӑр ҫине илнӗ ӗҫсем пирки кӑштах пӑшӑрхантӑмӑр. Анчах эпир вӗсене 2023-мӗш ҫулта пурнӑҫларӑмӑр ӗнтӗ. Ҫапла паян та чылай япала питӗ кӑткӑс, пурнӑҫланман пек туйӑнать, анчах чӑннипе калас пулсан, вӗсенчен ытларах пайне пурнӑҫа кӗртме ӗлкӗрнӗ те», – тесе палӑртса каланӑ хӑйӗн ум сӑмахӗнче  Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ Олег Николаев.

Муниципалитет йӗркеленӗвӗсен интеграллӑ рейтингӗнче Ҫӗмӗрле муниципаллӑ округӗ 17-мӗш вырӑн йышӑнать (Ҫӗмӗрле хули – 10-мӗш вырӑн), республика экономикине 2023 ҫул хушшинче тӳпе хывнине 5% шайӗнче хаклаҫҫӗ (тиесе ӑсатнӑ таварсен, ӗҫсен тата пулӑшу ӗҫӗсен калӑпӑшӗн тӳпи), Хӗрлӗ Чутай – 9-мӗш вырӑн, 0,2% тивӗҫтереҫҫӗ.

Олег Николаев округсен администрацийӗсене утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗччен Чӑваш Республикин Социаллӑ пурнӑҫпа экономика аталанӑвӗн 2025 – 2030-мӗш ҫулсенчи Комплекслӑ программи шайӗнче территорие анлӑн аталантармалли стратеги туса хатӗрлеме хушнӑ, ҫав шутра халӑх йышлӑн пурӑнакан вырӑнсем пирки те асӑнса хӑварнӑ.

Ҫавӑн пекех Ҫӗмӗрле округӗн  администрацийӗн ертӳлӗхне раштав уйӑхӗн 30-мӗшӗччен йӑлари хытӑ каяшсен полигонне  хатӗрлесе ҫитерме, виҫе тӗрӗслевӗн системипе полигона кӗрекен специализациленӗ техникӑн массине виҫме, ҫавӑн пекех полигона рекульвацилемелли проектпа смета документаци хатӗрлеме чӗнсе каланӑ.  

М-12 ҫул тунӑ чухне округра вырнаҫнӑ вырӑнсенчен строительство хӑйӑрӗпе чылай усӑ курнине шута илсе карьерсемпе панӑ ҫӗр лаптӑкӗсен йышӑнӑвне тӗплӗн тӗрӗслесе тӑмаллине палӑртнӑ, вӗсене каярахпа проект документацийӗпе килӗшӳллӗн рекультиваци тумаллине те асӑннӑ регион Пуҫлӑхӗ.

Хӗрлӗ Чутай муниципаллӑ округӗн администрацине лартнӑ тӗллевсен шутӗнче — 52,2 пин тӑваткал метртан кая мар пурӑнмалли пӳлӗмсене (ҫав шутра 2025 ҫулта – 8,1 пин тӑваткал метр) строительствӑпа тивӗҫтересси тата хута ярасси, 61 ҫемьерен кая мар пурӑнмалли ҫурт-йӗр условийӗсене лайӑхлатасси, ҫавӑн пеккисем 2022 ҫулхи  кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗччен йышӑннӑ 4 авариллӗ ҫуртран 56 граждана куҫарасси 12 обществӑлла уҫлӑхран кая мар тирпей-илем кӗртес,  нумай хваттерлӗ  ҫичӗ ҫурта тӗпрен  ҫӗнетсе юсасси ыйту та кун йӗркинчех тӑрать.

 Ял территорийӗсенче хӑвӑрт хӑпартакан модульлӗ спорт залӗсем, 2026 – 2030-мӗш ҫулсенче футбол манежӗсемпе пӑр площадкисем ял территорийӗсенче йӗркелемелли республика программине хатӗрленӗ май округсен ертӳлӗхне ҫӗнӗ спорт объекчӗсем йӗркелеме ҫӗр лаптӑкӗсене суйласа илессипе те тивӗҫтермеллине аса илтерсе хӑварнӑ. Вӗсене инженери сечӗсемпе ҫыхӑнтармалли мероприятисем  туса ирттерме каланӑ регион Пуҫлӑхӗ.  Объектсем ҫывӑхӗнчи территорие тирпей-илем кӗртесси, ял территорийӗсен генеральнӑй планӗсенче спорт объекчӗсене туса хума плана кӗртмеллине те аса илтернӗ.

 «Комплекслӑ программӑна  пурнӑҫланӑ май, уйрӑмах инфратытӑм проекчӗсене пурнӑҫа кӗртесси ҫине тимлӗх уйӑрӑпӑр. РФ Президенчӗ палӑртакан тӗп тӗллевсене пурнӑҫлатпӑр.  Мӗнпур граждансем валли те пӗр тан майсем туса парасси  приоритетлӑ шутланать. Тӗслӗхрен, ял территорийӗсенче модульлӗ витнӗ стадионсем пулӗҫ. Ҫӗнӗ спортъектсем  хута кайӗҫ. ФАПасемпе, ялти культура ҫурчӗсене ҫӗклесе лартмалла.  Объектсене пӗр-пӗринпе килӗштерсе, комплекслӑ туса пыма тӑрӑшмалла.  Ҫавӑн пекех муниципалитетсенче ҫӗнӗ инвестици проекчӗсем  хатӗрлемелле.  Шел пулин те, хальлӗхе вӗсем сахалтарах.  Республика Правительстви инвестпроектсене Комплекслӑ программӑсене кӗртме ӗҫ хучӗсене хатӗрлеме округсене пулӑшма хатӗр», – тесе палӑртса каланӑ сӑмаха малалла тӑснӑ май, республика Пуҫлӑхӗ Олег Николаев.

Чӑваш Республикин социаллӑ пурнӑҫпа экономика аталанӑвӗн комплекслӑ программине 2030 ҫулччен пурнӑҫа кӗртсе пынӑ май,  Ҫӗмӗрле округӗнче 17,2 млрд тенкӗлӗх 14 инвестици проектне пурнӑҫлама палӑртнӑ, строительство тата ЖКХ, транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗ, вӗрентӳ, культура, сывлӑх сыхлавӗ, физкультурӑпа спорт, туризм тата ытти енӗпе 152 инфраструктура проектне пурнӑҫлама  плана кӗртнӗ.  Вӗсене валли 17,8 миллиард тенкӗ тӑкаклама палӑртнӑ.

Хӗрлӗ Чутай округӗнче 4,5 миллиард тенкӗлӗх 16 инвестици отрасль проектне, транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗ, культура, вӗренӳ, строительство тата ЖКХ, экологи, сывлӑх сыхлав, физкультурӑпа спорт, туризм, социаллӑ сферӑпа ӗҫ рынокӗ, пурнӑҫри хӑрушсӑрлӑх енӗпе 70 инфраструктура проектне пӑхса хӑварнӑ.  Вӗсене пурнӑҫлама 5,1 миллиард тенкӗ  уйӑрасси те куҫ кӗретех пулӗ.

Кунсӑр пуҫне Ҫӗмӗрлере тата икӗ проект – драйвер – пурнӑҫланӗҫ: машинӑсем тӑвакан комплекс предприятийӗсен производствине модернизацилесси тата анлӑлатасси, наукӑпа тӗпчев ӗҫӗсене пурнӑҫласси, ҫӗнӗ йышши таварсене  хатӗрлессипе ҫыхӑннӑ пуҫаруллӑ  паха конструктор ӗҫне пуҫарса ярасси ыйту та кун йӗркинчех. Цифрӑллӑ энергоэффективлӑ хула (шывпа тата ӑшӑпа тивӗҫтермелли тытӑмсен энергоэффективлӑхне ӳстересси ҫинче никӗсленнӗ пысӑк технологиллӗ хула йӗркелесе пырасси ыйту) приоритетлӑ шутланать.

Хӗрлӗ Чутай муниципаллӑ округӗн территорине 12 мегапроекта пурнӑҫа кӗртме тӗллев лартнӑ. Вӗсен шутӗнче Чӑваш Республикинчи ТКО тытмалли сферӑри инфраструктурӑна ҫӗнетесси, «Манӑн социаллӑ центр»  объекта уҫасси те актуаллӑ шутланать. «Мӑн шыв. Шывсене тасатмалли центрсем» мегапроект шайӗнче тасатмалли сооруженисен реконструкцине  туса ирттерме палӑртнӑ.

 Аш-какай тата сӗт-ҫу тирпейлесе кӑларакан таварсен агрохолдинг тума палӑртнӑ. Паянхи пурнӑҫ таппипе тӳр килсе тӑракан ферӑсем хута ярасси ыйту та актуаллӑ шутланать. Ял хуҫалӑхӗсен сферинче пӗчӗк бизнеса аталанма пулӑшакан условисем хатӗрлесси те приоритетлӑ шутланать.  Сырсем туса кӑларакан предприятисем уҫни те вырӑнлӑ пулӗ.

Калас пулсан, республикӑри кашни муниципаллӑ округра 10 мегапроект плана  кӗртсе хӑварнӑ.

2024 ҫулхи социаллӑ пурнӑҫпа экономика аталанӑвӗн пӗтӗмлетӗвӗсемпе  тата 2025–2030-мӗш ҫулхи тӗллевсемпе Ҫӗмӗрле тата Хӗрлӗ Чутай округӗсен пуҫлӑхӗсем Эдуард Васильевпа Иван Михопаров тӗплӗн паллаштарнӑ.

Республикӑн тата муниципалитетӑн управлени команди умӗнче тӑракан тӗллевсем ҫинчен Чӑваш Республикин социаллӑ пурнӑҫпа экономика аталанӑвӗн 2025 – 2030 ҫулхи Комплекслӑ программине пурнӑҫлассипе вице-премьерсем: Михаил Ноздряков, Дмитрий Краснов, Сергей Артамонов, Максим Иванов, Владимир Степанов, Чӑваш Республикин культура, министрӗ Светлана Каликова каласа  кӑтартнӑ.

Чӑваш Республикин Министрсен Кабинечӗн членӗсем ларура отчет тунӑ май, ҫӳлерех асӑннӑ муниципалитет пӗрлешӗвӗсен ыйтӑвӗсенчен чылайӑшне туллин татса панине ҫирӗплетнӗ, халӑха кӑсӑклантаракан ыйтусем ҫине тивӗҫлӗ хуравланине асӑннӑ.

 «Канашлура хускатнӑ ыйтусенчен ытларахӑшӗпе кулленех ӗҫлесе пыратпӑр. Вӗсенчен хӑш-пӗрисене туса пӗтернӗ, контрактсене алӑ пусса ҫирӗплетнӗ.  Анчах хальлӗхе программӑна лекеймен проектсем те пур, енчен те вӗсем тухӑҫлӑ пулсан, тен вӗсене программӑна кӗртӗпӗр», – тесе сӑмаха ҫавӑрса каланӑ республика Пуҫлӑхӗ.